صنعت ساختمان چیست؟

صنعت ساختمان

صنعت ساختمان سازی از زمان‌های قدیم به عنوان یک صنعت سنتی و با بهره‌وری کم شناخته شده است.

بر اساس مطالعات اخیر این فرآیند زمان بر بوده و به کندی پیش می‌رفته است؛ اما با ورود تکنولوژی به صنعت ساختمان در دهه‌های اخیر با استفاده از قطعات پیش ساخته، ساخت ساختمان‌ها سریع‌تر به پایان می رسد.

صنعت ساختمان سازی – ساختمان چیست؟

ساختمان یا بنا سازه‌ای برای سکونت می‌باشد و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته می‌شود.

ساختمان محیط را به دو بخش درون و بیرون تقسیم می‌کند.

در معنای کلی هر سازه‌ای می تواند ساختمان نامیده شود. منظور از ساختمان، بناهای ساخته شده به وسیله مصالح بنایی همچون سیمان، آجر، گچ، آهن و… می‌باشد.

برخی از ساختمان‌ها از نظر بلندی‌شان طبقه‌بندی می‌شوند.

مثلا به ساختمان‌هایی که بلندی آن‌ها از اندازه مشخصی بیشتر باشد، ساختمان بلند مرتبه می‌گویند.

جالب است بدانید طبق مصوبه سال 1377 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به ساختمان‌های بالاتر از شش طبقه ساختمان بلند مرتبه می‌گویند.

همچنین به ساختمان‌های بسیار بلند برج یا آسمان خراش گفته می‌شود.

ساختمان‌های بزرگ با ارزش قدیمی بیشتر را عمارت می‌گویند.

صنعت ساختمان سازی – انواع ساختمان بر اساس اهمیت و نوع کاربرد

ساختمان‌ها بر اساس اهمیت و کاربرد در صنعت ساختمان به چهار گروه اصلی تقسیم بندی می شوند که عبارت اند از:

• گروه 1 (ساختمان با اهمیت خیلی زیاد):

  مراکز آتش نشانی، بیمارستان‌ها، مخابرات، نیروگاه‌ها، برج‌های مراقبت،تاسیسات آب رسانی، مراکز کمک رسانی، رادیو و تلویزیون، تاسیسات انتظامی و… .

• گروه 2 (ساختمان با اهمیت زیاد):

  این ساختمان‌ها نیز به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

الف) آن دسته از ساختمان‌هایی که خرابی ناشی از آن موجب تلفات جانی و مالی زیادی می شود مثل فروشگاه‌های بزرگ، مدارس، سینماها و… .

ب) آن دسته از ساختمان‌هایی که باعث از دست رفتن ثروت ملی می‌شوند مثل مراکز نگهداری اسناد و مدارک ملی، موزه‌ها و… .

ج)  آن دسته از ساختمان‌هایی که موجب آتش سوزی و آلودگی محیط زیست می شوند مثل مراکز سوخت رسانی، پالایشگاه‌ها و… .

•  گروه 3 (ساختمان های با اهمیت متوسط):

  این دسته شامل همه ساختمان‌های مشمول آیین نامه، به جز ساختمان‌های اعلام شده در سه گروه دیگر می‌باشد.

مانند هتل‌ها، پارکینگ‌های چند طبقه، کارگاه‌ها، ساختمان‌های صنعتی ساختمان‌های مسکونی و اداری و تجاری و…

• گروه 4 (ساختمان های با اهمیت کم):

  این گروه از ساختمان‌ها نیز شامل دو دسته می‌شوند.

دسته اول مربوط به ساختمان‌هایی است که خسارت نسبتا کمی از خرابی آن‌ها ایجاد می‌شود و احتمال بروز تلفات انسانی در آن کم است مثل سالن‌های نگهداری دام و انبارهای کشاورزی.

دسته دوم هم ساختمان‌های موقتی هستند که بهره برداری از آن‌ها کمتر از دو سال است.

توسعه فعالیت‌های صنعت ساختمان

توسعه پايدار و محيط زيست در فعاليت‌هاي صنعت ساختمان توجه متخصصان امر را در اغلب كشورهاي جهان به خود جلب كرده است.

از مشخصه‌هاي بارز و مشكل ساز صنعت ساختمان سازي كشور به كارگيري مصالح ساختماني مدرن با استفاده از روش هاي ساخت و ساز سنتي است.

اين شيوه ساخت و ساز در كشور نشان داده است كه مشكلات كمي (برآورده نكردن نيازها) و كيفي (مقاومت مناسب ساختمان ها در برابر زلزله، كوتاهي عمر مفيد بنا، فرسايش به علت عوامل اقليمي، توليد ضايعات ساختماني بيش از حد در حين اجرا، ناكارايي امكان بازيافت مصالح ساختماني و غيره) را به همراه دارد.

علاوه بر اين، استفاده از كارگران غيرماهر مهم ترين دليل ناكارايي سيستم هاي رايج است. سازگار نبودن سيستم‌هاي ساختمان سازي رايج در كشور براي كارگذاري عايق حرارتي سبب هدر رفتن مقدار زيادي انرژي در بخش ساختمان مي‌شود.

عوامل فوق مشكلات محيط زيست و توسعه پايدار در صنعت ساختمان سازي كشور است كه نيازمند مطالعه و تحقيق و ارايه راهكارهاي مناسب جهت تعيين معياري براي انتخاب مصالح ساختماني مناسب و سيستم‌هاي ساختماني كارآمد براي اهداف مختلف و در اقليم‌هاي متفاوت است.

علاوه بر اين استفاده بيش از حد از منابع طبيعي نيز آسيب‌هاي جبران ناپذيري به محيط زيست وارد مي كند.

سیستم‌های ساختمانی جدید

سيستم‌هاي ساختماني جديد براي پاسخ گويي به نيازهاي زيست محيطي و توسعه پايدار در صنعت ساختمان در اغلب كشورها (مثل توليد صنعتي، پيش ساخته، استفاده بهينه از مصالح ساختماني، صرفه جويي در مصرف انرژي در صنعت ساختمان، امكان بازيافت مناسب مصالح ساختماني و در نهايت اقتصادي كردن بخش ساختمان) شكل گرفته است.

از اين نوع سيستم‌هاي ساختماني مي توان به سيستم ساختماني قاب فلزي سبك اشاره كرد.

سیستم‌هایی که در دهه گذشته با توجه به مشخصات فوق در كشورهاي پيشرفته به كار گرفته شد.

با مشخص كردن معيارهايي جهت به كارگيري اين نوع سيستم‌هاي جديد ساختماني با استفاده از امكانات بالقوه و بالفعل صنعت ساختمان كشور و معرفي قابليت‌هاي اين نوع سيستم‌هاي ساختماني سبك، مخصوصا قاب فلزي سبك (Lightweight Steel Framing) يا (Light gauge Steel Framing) براي پاسخ گويي به بعضي از مشكلات فوق تجزيه و تحليل شود.

برخی از اصطلاحات رایج در صنعت ساختمان

مواد مضاف بتنی: موادی هستند که خاصیت بتن تازه را تغییر می‌دهند.

U ناودانی: نوعی پروفیل که عمده مصرف آن در ساخت بادبند، پل‌ها و … استفاده می‌شود.

میلگرد: نوعی پروفیل با مقطع گرد و به صورت ساده و آجدار در کارهای بتنی مسلح و مهارها به کار می‌رود.

تسمه: با مقاطع مربع، مستطیل و برای ساخت درها، حفاظ‌ها و وصله‌ها در ساختمان به کار می‌رود.

چوب: در قدیم برای نعل درگاه و ساخت درب و پنجره و حالا برای ساخت درها و ساخت قالب استفاده می‌شود.

تخته فلزی: در کارهای آرایشی بنا، ساخت در، مبل و صندوقه بتن به کار می‌رود.

پارکت : فرآیندی از چوب که برای فرش کف ساختمان استفاده می‌شود.

شیشه ایمنی: نوعی شیشه با حداقل ضخامت ۳۱ میلیمتر که هنگام شکستن خرد نمی‌شود.

شیشه: برای عبور نور و جلوگیری از هدر رفتن انرژی از ماده‌ای سیلیسی استفاده می‌شود.

بتانه: نوعی خمیر که عمده استفاده آن در شیشه است.

قیر: نوعی فرآورده نفتی که در عایق بندی ساختمان استفاده می‌شود.

اندود کاه گل: نوعی ملات برای عایق بندی ساختمان استفاده می‌شود.

سیمنت تایل: نوعی موزائیک که ملات آن با دقت ساخته شده و ویبره میش‌ود.

رابیتس: نوعی توری به منظور نگه دارنده اندود در مقاطع با سطح نچسب و صیقلی است.

بتن سبک: نوعی بتن که در آن پودر آلومینیوم و پوکه اضافه شده به منظور عایق صوتی و غیر سازه ای استفاده می‌شود.

سیپورکس: آجرهای گچی که برای ساختن دیوار جداکننده یا سقف سبک به کار می‌رود.

پانل گچی: ملات گچی پیش ساخته برای جداسازی و عایق صوتی حرارتی استفاده می‌شود.