مهندسی عمران چیست؟

مقدمه

مجموعه مهندسی عمران یا رشته عمران یكی از رشته های پر اهمیت و جذاب در مجموعه رشته های آزمون سراسری است.

داوطلب در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی می تواند آن را انتخاب كند.

پیشرفت سریع جوامع و نیازهای روز افزون آنها به انجام طرحهای مختلف عمرانی از یك طرف و رشد و توسعه علوم مختلف از طرف دیگر، ایجاب می نماید تا با یك برنامه ریزی صحیح و همه جانبه و پرورش استعدادهای جوان و نیز استفاده بهینه از ابزار و امكانات موجود در جامعه ، گامی بلند  در جهت ترقی و تعالی جامعه برداشته شود.

تعریف و شرح

تاریخچه ی مهندسی عمران به اصطلاح Civil engineering به قرن هجدهم باز می‌گردد.

در آن زمان مهندسی عمران در مقابل مهندسی نظامی  Military engineering قرار داشت.

اصطلاحی که به همه ی امور مهندسی که به مسایل ساخت و ساز بناهای دست ساز بشر باز می‌گشت.

مانند سدها، ساختمان ها، پل‌ها و کانال‌ها گفته می‌شد.

البته طی گذشت سال های متمادی و با پیشرفت علم و تخصصی شدن علوم، به مرور علوم مختلف، از جمله مکانیک Civil engineering جدا شده.

اما این اصطلاح هم چنان نام خود را برای عمران حفظ مهندسی کرد.

این رشته قبلا به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده.

به منظور تربیت مهندسان طراح ، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی ، راه‌سازی و تاسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه‌های فوق و همچنین همكاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینه‌های یاد شده ، به وجود آمده است.

قسمت های مختلف این رشته

قسمت عمده دروس این رشته را مجموعه متنوعی از دروس نظری و پروژه‌های طراحی تشكیل می‌دهد.

كنار آنها تعدادی دروس آزمایشگاهی و كارگاهی و نیز دو دوره كارآموزی در طی دو تابستان پیش‌بینی شده است.

با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایه‌گذاریهای دولت برای ایجاد ساختمانها، راهها، پلها، سدها، نیروگاههای هسته‌ای و حرارتی ، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسكن و تاسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها همچنین بازسازی مناطق جنگ‌زده اهمیت این رشته مشخص می‌شود.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها و شركتهای دولتی و شركتهای خصوصی و مهندسان مشاور به كارهای طراحی ، محاسبه و اجرا بپردازند.

در شرایط حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در دوره‌های مختلف كارشناسی ارشد سازه (آنالیز و طرح سازه‌ها) ، خاك و پی (مطالعه مسائل مربوط به رفتار خاكها و محاسبات پی‌ها) ، راه و ترابری (طرح راهها و شبكه ترابری) ، سازه‌های آبی (طراحی سازه‌های هیدرولیكی و مسائل آبی دیگر در ارتباط با سدها) در داخل كشور ادامه تحصیل دهند.

کاربرد و زیر شاخه ها

هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است.

نیروهایی که بتوانند در پروژه‌های مختلف عمرانی مسوولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند.

پروژه هایی همچون زمینه‌های ساختمان‌سازی، راه‌سازی، پل‌سازی، برج‌سازی، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب و غیره.

مهندسی عمران از جمله رشته‌هایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران است.

یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد، مانند:

سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکل‌ های مخابراتی، ساختمان‌های مقاوم در برابر زمین‌لرزه، سیل و آتش و نیروگاههای برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد.

برای آغاز تمامی پروژه‌های عمرانی به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبه‌های فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند.

چون اقتصادی بودن یک اصل در مهندسی عمران است.

در ایران این رشته در سطح کارشناسی دارای سه گرایش عمران-عمران، عمران-نقشه‌برداری و عمران-آب ارائه می‌شوند.

در بعضی دانشگاه ها گرایش های عمران-سازه، عمران-خاک و عمران-راه در سطح کارشناسی به آن اضافه می شود.

عمران-عمران

این رشته قبلاً به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده.

به منظور تربیت مهندسان طراح، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی، راه‌سازی و تأسیسات آبی ایجاد شده است.

برای نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه‌های فوق و همچنین همکاری با مهندسان مشاور یا محاسبه در زمینه‌های یاد شده، به وجود آمده‌است.

مانند سایر رشته‌های مهندسی،این رشته دارای 23 واحد عمومی است.

همچنین دانشجویان این رشته باید تعداد 25 واحد را به عنوان واحدهای پایه بگذرانند.

علاوه بر این واحدها،95 واحد اختصاصی که دروسی از جمله کارآموزی و پروژه‌های فولاد و بتن و راه سازی نیز جزو دروس این دانشجویان می‌باشد.

با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایه‌گذاریهای دولت اهمیت این رشته مشخص می‌شود.

سیاست هایی همچون ایجاد ساختمان‌ها، راه‌ها، پل‌ها، سدها، نیروگاه‌های هسته‌ای و حرارتی، رفع نیازهای عمرانی در زمینه مسکن و تأسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها همچنین بازسازی مناطق جنگ‌زده.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها و شرکتهای دولتی و خصوصی و مهندسان مشاور، کارهای طراحی، محاسبه و اجرا انجام دهند.

عمران-نقشه‌برداری

طراحی و اجرای برنامه‌های عمرانی و مطالعات مربوط به زمین مستلزم وجود اطلاع دقیق مهندسی(مسطحاتی، ارتفاعی،چگونگی) به صورت نقشه‌های گوناگون(ترسیمی، رقمی، تصویری) از منطقه مورد نظر است.

مجموعه نقشه‌برداری پاسخگوی این نیازها به گونه‌ای هماهنگ با دیگر رشته‌های عمران است و هدفش تربیت افرادی است که آگاهی علمی کافی و مهارت فنی لازم را در زمینه نقشه‌برداری داشته باشند.

داوطلبان ورود این رشته باید ریاضیات و فیزیکی قوی داشته باشند و علاقه‌مندی و آمادگی جسمی لازم را دارا باشند.

عمران-آب

این دوره(کارشناسی) به منظور تربیت متخصصانی تدوین شده‌است که بتوانند در زمینه‌های شناخت منابع آب و کنترل و بهسازی کیفیت منابع آب اطلاعات لازم را به دست آورند.

همچنین به وسیله این اطلاعات بتوانند در مراحل مختلف طراحی ، نظارت و مدیریت پروژه‌های آب کار کنند.

توسعه کشور در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی ، عمران و غیره بستگی به میزان آب قابل استفاده دارد.

به همین دلیل می‌توان صنعت آب را در ایران در زمره صنایع مادر به حساب آورد.

داوطلبان ورود به این دوره‌ها باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی دبیرستان قوی بوده، علاقه‌مندی و استعداد لازم(خصوصا در زمینه طراحی) را داشته باشند.

دروس این دوره‌ها به صورت عمومی، پایه، اصلی، تخصصی،انتخابی و کارآموزی (کارآموزی صحرایی پروژه تخصصی و کارآموزی تخصصی) است.

عمران-زلزله

این رشته که اکثراً با عمران-سازه یکسان پنداشته می‌شود، در حقیقت کاربردی جداگونه دارد.

در رشته سازه هدف بیشتر تحلیل رفتارهای درونی و تحلیل اعضا و مدل نمودن سازه برای بارهای استاتیکی می‌باشد.

این در حالی است که در رشته عمران-زلزله هدف آنالیز و بررسی نیروهای خارجی و دینامیکی وجانبی،بررسی نحوه عملکرد، راهکارهای مقابله و بررسی رفتار لرزه‌ای سازه می‌باشد.

این رشته نسبت به گرایشهای دیگر عمران در کشور ما نوپا است.

در سالهای اخیر و خصوصاً بعد از زلزله‌های مهمی چون رودبار و بم آئین نامه‌هایی برای تخصیص ضرایب محاسباتی برای آن در نظر گرفته شده‌است.

آخرین آئین نامه مورد استفاده در این بخش آئین نامه 2800 ویرایش سوم می‌باشد.

با توجه به کاربرد زیاد نانوتکنولوژی احتمال استفاده ازمصالح نوین که پاسخ مناسبی به زلزله بدهد.

حتی ازانرژی زلزله برای رفع نیازهای انرژی ساختمان استفاده کند بعید نیست.

احتمالا نانو کامپوزیتهای سازه‌ای جایگزین مصالح سنتی خواهد شد.

این نانو کامپوزیتها صرفه جوئی قابل ملاحظه در مصرف مصالح وانرژی در راستای بهینه سازی ساختمان درپی خواهد داشت.

کارشناسی ارشد

فارغ التحصیلان مقطع كارشناسی عمران- عمران، می توانند در مقطع كارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف : سازه، سازه های هیدرولیكی ،مهندسی زلزله ، راه وترابری، مكانیك خاك وپی ، مهندسی آب، سازه های دریایی ،مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل ،مهندسی نقشه برداری ( ژئودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد.

در هر یك از گرایشهای یاد شده زیر شاخه های تخصصی تری وجود دارد.

در مقطع دكترای تخصصی و به خصوص در ضمن انجام رساله دكتری به آن پرداخته می شود.

دکتری

در مقطع دكتری دانشجو مراتب علمی خود را افزایش می‌دهد.

دانشجو در یك زمینه تخصصی تر ، قدرت و توان خود را برای انجام كارهای تحقیقاتی و توسعه مرزهای دانش و رفع معضلات علمی و اجرایی از طریق پژوهش بالا می‎برد.

وی تحقیقاتی را در یك مورد خاص، انجام می دهد.

 توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه

یك مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با جمله سایرین باشد چون رشته مهندسی عمران یك رشته گروهی است.

متخصص عمران در محیط كار خود با اقشار مختلف جامعه از جامعه كارگران، تكنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروكار دارد.

وی باید با همه این افراد ارتباط خوبی برقرار كند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت كارش باشد.

كمیت و كیفیت درسهایی كه در این رشته ارایه می‌گردد توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیك را برای دانشجو می‌طلبد.

توان جسمی ، قدرت تجزیه و تحلیل ، قدرت تجسم و دقت كافی برای بسیاری از مسایل را داشته باشد.

برای استخدام و استفاده از مزایای پروژه ساختمانی می‌توانید از طریق لینک‌ها وارد سایت شوید.